zondag, oktober 22, 2006

Van Bach tot Peters

De week uitstekend afgesloten met prachtig concert van Holland Baroque Society in St. Martinuskerk in Cuijk. Bijna twee uur lang genieten van wonderschone muziek van Rebel, Vivaldi, Marcello en uiteraard de grote meester zelf: Bach. Het is niet alleen de energiegevende muziek die de avond aangenaam maakte; het is ook een genot om te zien met hoeveel plezier de musici van het gezelschap spelen. Een voordeel als je bijna vooraan zit. En dan die inspirerende gastspeler en projectleider van Passie van/voor Bach: Alfredo Bernardini. Een gezelschap dat het verdient gehoord en gesteund te worden: www.hollandbaroquesociety.com.
Een prima weekslot dus; een week waarin ik sprak met Elsbeth Cochius, een van de topkunstenaars in Nederland op het gebied van linosnedes. Verder weer even bijgepraat met Maarten Peters, muzikant. Ik hou me maar steeds voor dat ik aan de wieg van zijn carriere heb gestaan. Als dertienjarig jongetje kwam hij met de gitaar onder zijn arm, achter op de fiets van zijn broer, naar de studio van ziekenomroep Radio Radboud. Ik was daar toen een van de presentatoren van Vrijuit, een programma waarin we regionale artiesten ontvingen. Maarten trad daar voor het eerst op. Met zelfgeschreven liedjes die nog geen naam hadden. Hij is een van de artiesten die we in de loop der jaren het vaakst vroegen voor een optreden. Nu bijna dertig jaar later is hij een gewaardeerd muzikant en vooral tekstschrijver, en partner van Margriet Eshuijs met wie ik maandag praat over haar nieuwe cd In concert.
Oh ja, van de week ook nog gevraagd om een lezing te geven over heiligen! Dat naar aanleiding van de serie die ik voor De Gelderlander heb geschreven.

dinsdag, oktober 17, 2006

CXlumX: Lingo

Half Nederland staat op zijn kop: Lingo verdwijnt! Inmiddels heeft de TROS in samenspraak met de netcoördinator besloten ook volgend jaar het spelletje uit te zenden. Daar ben ik blij om, want ik vind dat taalspelletjes op televisie moeten blijven. Ook Tien voor Taal mag voor mij het eeuwige leven hebben.
De reden dat de netcoördinator Ton van Dijk aanvoerde om Lingo te laten sneuvelen was: er kijken te weinig jongeren naar. Pardon? Er kijken te weinig jongeren naar. Maar die 800.000 ouderen (waarschijnlijk kijkers boven de 25) dan? Is dat niet een mooi kijkcijfer? Niks mee te maken: drie rode ballen voor Lingo!
Nu is de instelling van een netcoördinator enige jaren geleden al een miskleun geweest, want we hebben in de laatste vijf jaar zo veel verschuivingen qua zenders en tijdstippen gehad dat je welhaast elke dag in de gids moet kijken wat en waar er iets komt. De doelgroepengedachte is ook een onzalige: kijkers zijn niet meer omroep- of zendervast. Ze weten heus wel te vinden wat ze willen zien.
En nog even over die ouderen (ja ik weet het, ik ben niet objectief): waarom wordt er toch zo veel aandacht besteed aan jongeren? Is bij de omroepbazen en netcoördinators nog niet doorgedrongen dat Nederland in rap tempo vergrijst? Reden hiervoor is dat vanaf 2010 de babyboomers van de naoorlogse geboortegeneratie de leeftijd van 65 jaar bereiken. Het CBS hanteert als maatstaf voor de vergrijzing de zogeheten 'grijze druk'. Dit getal geeft aan hoeveel 65-plussers er zijn op elke 100 potentiële arbeidskrachten. In 2003 waren dit er 22. Vijftig jaar geleden waren dit er nog maar 14 en de verwachting is dat op de top van de vergrijzing dit aantal oploopt tot 43 65-plussers op elke 100 potentiële arbeidskrachten. Na 2040 zal de 'grijze druk' volgens de prognoses van het CBS daarna structureel rond de 35 hangen.
Het is dan ook merkwaardig dat er toch steeds meer voor jongeren komt: dagbladen hebben jongerenpagina's, jongerenrubrieken, jongerenbijlagen (heeft iemand al eens gedacht aan een groteletterkrant voor de ouderen?), op televisie en radio is het, met name bij de commerciëlen, veelal 'young and beautiful' wat de klok slaat.
Ik herinner me dat in mijn jeugd het tv-programma Breng eens een zonnetje werd uitgezonden. Ja hoor, in zwartwit. Rien van Nunen en Bert van Dongen zongen met anderen in een theater voor een zaal vol 'grijze bollen' Hollandse liedjes als We gaan naar Rome, Breng eens een zonnetje, Had je niet van die mooie blauwe ogen. En in de zaal iedereen meeblèren.
Wat is er nu voor ouderen op tv? Vijf letters: L-I-N-G-O.

maandag, oktober 16, 2006

Kunstenaars

Gisteren weekenddienst voor De Gelderlander gehad. Zondags gesproken met Thijs Bastiaans in Boxmeer. Hij had een feestje te vieren omdat hij al twintig jaar een galerie heeft. Jonge moderne kunstenaars krijgen bij hem de kans te exposeren. Voor de jubileumtentoonstelling heeft hij kunstenaars uitgenodigd die in de afgelopen twee decennia bij hem werk tentoonstelden. Zoals Han Klinkhamer en Rolf A. Kluenter. Het moderne werk spreekt me niet aan. Ik zie vaak niet meer dat een doek met verf erop. Enige emotie roept het niet bij me op.
Voor donderdag heb ik een afspraak staan met Elsbeth Cochius. Deze Enschedese kunstenares maakt onder meer linosneden. Wat ik tot nu toe gezien heb vind ik mooi.


vrijdag, oktober 13, 2006

Empire of the sun

Filmtip van Hans Bouwman, zoals verschenen in De Bijlage van dagblad De Gelderlander in de rubriek Weekendfilm (films op televisie)

Schrijver James Graham Ballard is vooral een sciencefictionauteur, al spreek hij zelf van ‘apocalyptische fictie’. Daarin probeert hij de vaak destructieve invloed van de technologische vooruitgang op de menselijke geest bloot te leggen.
Met de autobiografische roman Empire of the sun week hij in 1984 af van zijn geliefde genre. Drie jaar later verfilmde Steven Spielberg zijn roman over de tiener Jim Graham (een rol van Christian Bale, later bekend van Batman begins), die samen met zijn ouders in de Britse villawijk in Shanghai woont. Het gezin leidt een tamelijk onbezorgd leven, zelfs als de Japanners in 1937 China binnenvallen. Maar na vier jaar is het gebeurd met de beschermde status voor buitenlanders in de stad.
Ook zij worden weggevoerd. In alle consternatie verliest Jim zijn vader en moeder. De rest van de oorlog brengt hij zonder familie door in een Jappenkamp.
De oorlogsfilms van Spielberg zoals Schindler’s list en Band of brothers gaan over echte helden. Maar in zijn wat minder populaire en subtielere Empire of the sun is dat niet het geval. De hoofdpersonen berusten grotendeels in hun lot.
In de film wordt bovendien een vergeten hoofdstuk uit de recente geschiedenis onder de aandacht gebracht.
Oorlogsfilms gaan meestal over de Tweede Wereldoorlog met als thema nazi’s, joden en verzetshelden.
In dit verhaal zijn de agressors de Japanners en de slachtoffers Chinezen.
Naast Bale spelen in deze film onder anderen John Malkovich, Nigel Havers en Miranda Richardson.
Empire of the sun, zaterdag 14 oktober, 0.20 uur, Veronica

Holland Baroque Society (2)

13-10-2006 in De Gelderlander

‘Elke partij in Bachs muziek is een juweel’

Na Händel en Vivaldi wordt nu Bach door Holland Baroque Society onder handen genomen. Na het kinderconcert volgende week donderdag in Utrecht, volgen concerten in Cuijk, Utrecht en Amsterdam.
Door HANS BOUWMAN
CUIJK - In 1485 werd begonnen met de bouw van de St. Martinuskerk in Cuijk, waarvan nu alleen nog de originele toren staat. Dat was tweehonderd jaar voor Johann Sebastian Bach werd geboren.Toch worden die twee volgende week vrijdag samengevoegd bij het concert Passie van/voor Bach van Holland Baroque Society (HBS). Het is het derde concert in de regio van het gezelschap jonge musici die gespecialiseerd zijn in muziek uit de achttiende eeuw.Na De Virtuoos en Vivaldi en de Zon is het nu Bach die aan bod komt. In het concert wil HBS laten horen hoe Bach leerde van de door hem bewonderde Italiaanse en Franse collega-componisten als Rebel, Marcello en Vivaldi."Ook bij dit derde project loopt er een educatieproject naast, omdat we ervan overtuigd zijn dat barokmuziek ook voor jonge mensen interessant is", zegt Tineke Steenbrink , organiste en samen met tweelingzus Judith een van de initiatiefnemers van het barokgezelschap."We bezoeken scholen om te vertellen en muziek te laten horen en zo jonge mensen in contact te brengen met klassieke muziek. We vinden het onze taak om een nieuw publiek te interesseren voor deze prachtige muziek."In tegenstelling tot de eerste twee projecten is er nu in Utrecht een apart concert voor de jeugd georganiseerd onder de noemer Kids Only."Twee uur Bach is erg lang; vandaar dat we een concert van drie kwartier voor de jeugd hebben samengesteld."Volgens Steenbrink slaat de werkwijze van HBS aan. "Dat merken we aan de belangstelling van scholen en het gegeven dat we nu zelf al benaderd worden voor concerten. Het is een goede keuze geweest om op deze wijze klassieke muziek onder de aandacht te brengen. Het is het absoluut waard."Voor Tineke Steenbrink , oorspronkelijk uit Oeffelt, heeft het concert in de St. Martinuskerk nog een bijzonder aspect: ze is er vaste organiste."De kerk heeft een mooie, warme klank, dus dat moet met de muziek van Bach prachtig klinken. Het bijzondere aan de muziek van Bach is dat er veel lagen in zitten. Of het nu gaat om de altviool, cello of hobo, elke partij is een juweel op zich. Alles klopt."Het Bachproject is opgezet met Alfredo Bernadini, hoboïst, artistiek leider van verschillende ensembles en hoofdvakdocent aan de conservatoria van Barcelona en Amsterdam."We zijn nu aan het plannen voor 2009 en hebben inmiddels een uitnodiging gekregen voor een festival in Frankrijk", aldus Tineke Steenbrink die onlangs benoemd is tot hoofdvakdocent klavecimbel aan het conservatorium in Zwolle. "Dat onze projecten zo aanslaan, daar ben ik blij om."
Passie van/voor Bach, Holland Baroque Society, vrijdag 20 oktober, 20.15 uur, St. Martinuskerk, Cuijk. Toegangsprijs 17,50. Lezers van De Gelderlander krijgen op vertoon van de bon op de pagina Tips & Trips (van woensdag 18 oktober) 5 euro korting.Info: www.hollandbaroquesociety.com

donderdag, oktober 12, 2006

Redelijk rustig

Een redelijk rustig weekje. Ook doordat de werkgroepen tabloid bij De Gelderlander even op non-actief staan in verband met de acties. Een interview met Ivo Niehe gaat niet door, ook omdat de theatershow in Cuijk is afgelast: het is volgens de artsen voor de 81-jarige John Kraaykamp sr. te inspannend om nog een avondje praatshow in het theater te doen.
Wel met Tineke Steenbrink gesproken in verband met het concert van Holland Baroque Society volgende week. Thema: Passie van/voor Bach. Ik kijk er nu al naar uit.

vrijdag, oktober 06, 2006

Holland Baroque Society (1)

10-02-2006 in De Gelderlander

Holland Baroque Society gaat naar de mensen toe

Klassiek muziek is oud, maar leeft. Judith en Tineke Steenbrink willen met hun Holland Baroque Society barokmuziek onder de aandacht brengen. Met name bij jongeren. „Als mensen door het horen van deze muziek meer energie krijgen, dan zijn we tevreden."
Door HANS BOUWMAN
Dat de jeugd van veertien, vijftien jaar alleen maar geïnteresseerd is in muziek als rap, gothic en R&B en niets moet hebben van klassieke muziek, is niet waar. „Ze vinden klassieke muziek wel mooi; het probleem is echter dat ze er weinig mee in aanraking komen", zegt Tineke Steenbrink .De 28-jarige organiste is samen met haar tweelingzus Judith de oprichter van de uit zes leden bestaande Holland Baroque Society , die in februari een korte concerttour door Nederland maakt met De Virtuoos.
De zussen komen oorspronkelijk uit Oeffelt, maar na hun studie aan het conservatorium, wonen ze (Judith met haar man Thomas Pitt) nu in Utrecht. Gedeeltelijk werken ze daar ook, want de zussen zijn regelmatig over de landsgrenzen te vinden voor concerten. De twee zijn exponenten van de nieuwe lichting klassieke musici. In tegenstelling tot de meeste van hun oudere beroepsgenoten, zijn ze naast het spelen met vernieuwende activiteiten bezig.Het educatieproject van hun muziekgezelschap is een voorbeeld van die activiteiten. „We zijn een samenwerking aangegaan met zes scholen om het kunstonderwijs te ondersteunen en jonge mensen in contact te brengen met klassieke muziek", vertelt Tineke. Bij die zes scholen zitten onder meer het Karel de Grote College in Nijmegen, het Merletcollege in Cuijk en het Elzendaalcollege in Boxmeer. Maar ook scholen in Amsterdam, Bilthoven en Leeuwarden zijn benaderd. Allereerst zijn er gesprekken geweest met docenten die in aansluiting daarop in de lessen aandacht hebben besteed aan thema’s als barokke expressie, communicatie door woord en muziek en theatrale uitingen van wensen en emoties.
„Vervolgens houden wij een themamiddag voor de leerlingen; aan de hand van operamuziek van Händel en het boek De Virtuoos van Margriet de Moor vertellen we over de opera, de soapserie van de achttiende eeuw." De twee willen proberen de leerlingen liefde voor de klassieke muziek bij te brengen. Daarom worden de jongelui ook uitgenodigd om naar de concerten te komen.Zelf kwamen de twee al op jonge leeftijd in aanraking met klassieke muziek. In het gezin Steenbrink , met vijf kinderen, speelde iedereen een instrument.Hun voorkeur ging al snel uit naar barokmuziek. Judith: „Barokmuziek is zo puur en duidelijk. Je kunt daar geen emoties mee verdoezelen. Het klinkt zoals het klinkt." Ze grijpt naar haar viool om haar woorden muzikaal duidelijk te maken.‘Jongeren vinden klassieke muziek best mooi’Tineke: „Wij willen ook de grote bekende stukken van Bach en Händel nog spelen. De oudere generatie klassieke musici zochten in de jaren zeventig vooral naar nieuw werk omdat alles van de grote componisten al gespeeld was. Dat was gedaan en klaar."
Judith: „Dat is toch merkwaardig? De werken van Bach blijven prachtig, die hebben eeuwigheidswaarde. En wat Mozart heeft gecomponeerd is ongeëvenaard. Dat verdient om gespeeld te blijven worden. Wij willen zoveel mogelijk mensen daarmee kennis laten maken. We zien het als onze taak om naar de mensen, zoals de schooljeugd, toe te gaan."
Naast het educatieproject staan in de toekomst ook lezingen, workshops en meer concerten op stapel. Die concerten worden niet op de traditionele wijze gepresenteerd. De Virtuoos, waar Peter de Groot passages voorleest uit het boek van Margriet de Moor, is daar een voorbeeld van. Het verhaal gaat over de castraat Gasparo die roem verwerft met zijn prachtige hoge stem maar het op het gebied van sex af laat weten. Bij de concerten zingt de mannelijke sopraan Michael Maniaci aria’s uit opera’s van Händel.
De kern van Holland Baroque Society bestaat uit zes musici; naast Tineke (clavecimbel) en Judith (viool) Steenbrink zijn dat Lidewij van der Voort (viool), Esther van der Eijk (altviool), Thomas Pitt (cello) en Judith-Maria Becker (cello). Musici die onder meer speelden bij het Amsterdam Baroque Orchestra, Nederlandse Bach Vereniging, Concerto Köln en The Amsterdam String Quartet.
„De organisatie van projecten en concerten doen we zelf", vertelt Judith. „We zijn nog niet in staat om beroepskrachten in te huren. Onze inkomsten komen uit kaartverkoop voor de concerten, subsidie door fondsen, donaties en sponsors.Er gaat veel tijd in het organiseren zitten. Als we vergaderen gaan we dan ook eerst een uur spelen; dat geeft zoveel energie."
Holland Baroque Society met ‘De Virtuoos’, onder meer vrijdag 17 februari in de Sint-Martinuskerk in Cuijk (aanvang 20.15 uur). De concertserie wordt woensdag 15 februari geopend in De Doelen in Rotterdam. Verder staan concerten gepland in Leeuwarden, Amsterdam en Utrecht. Informatie: tel. 0485-361958

woensdag, oktober 04, 2006

Enerverend

Gisteren een enerverend dagje. Eerst bijeenkomst van de werkgroep Eindredactie van De Gelderlander. Vervolgens plenaire vergadering waar het besluit werd genomen om actie te gaan voeren tegen de voorgenomen ontslagen en reorganisatie bij de Wegener-dagbladen. De medewerking aan reorganisatie en tabloid wordt opgeschort, dus de werkgroep maakt even pas op de plaats. In november een krant met witte plekken en op 30 november staken. En derhalve op vrijdag 1 december geen krant. Ik ben het niet op alle punten eens met de actie (je moet de lezer niet lastigvallen met jouw sores), maar het psychologisch effect van het besluit (behoorlijke eensgezindsheid, solidariteit, het gevoel dat er niet met je te sollen valt) is dermate groot dat ik voorgestemd heb.
's Middags vergadering in Den Haag met twee auteurs van TremaDigitaal. Na afloop eten in een van de vijf restaurants van de horeca-afdeling van roc Mondriaan. Prima voor een schappelijke prijs. Leuk, alles had met appels te maken: van voorgerecht tot nagerecht. En weleens warme appelsoep gehad?