Jan Wolkers

12-10-2001 in De Gelderlander

‘Ik heb echt geen tijd om te verouderen’

Jan Wolkers is volgende week dinsdag te gast in het Literair café in Cuijk. In het theatercafé van de schouwburg leest hij voor uit eigen werk. Een bijzonderheid, want zo vaak gaat de bijna 76-jarige niet het land in.
Door onze verslaggever
CUIJK/TEXEL - Als schrijver is Jan Wolkers niet zo vaak in het land te zien. Zo’n zes tot tien keer per jaar neemt hij de boot om zijn atelier op Texel te verruilen voor een café, bibliotheek of zaal voor een lezing of deelname aan een ‘literair café’. ”Dat heb ik nooit veel gedaan, want ik ben behalve schrijver ook dichter, schilder en beeldhouwer. Elke dag ben ik wel bezig in mijn atelier en ik heb niet zo veel tijd voor die dingen als mijn puur schrijvende collega’s. Het kost mij ook altijd twee dagen; ik zit op een eiland en kan ’s avonds niet terug.” De keuze waar hij lezingen geeft, maakt Wolkers, zoals hij zegt, instinctief. ”Het heeft ook te maken met de ligging, want je leert je eigen land zo wel kennen. Dan zie je hoe mooi Nederland is.” De keuze voor Cuijk, waar hij volgende week te gast is in het Literair café, is niet alleen ingegeven door de ligging. ”Nee, de vriendin van mijn oudste zoon Bob woont daar. Ze studeren allebei aan de kunstacademie in Tilburg.” Behalve de landstreken heeft Wolkers ook de verschillen in bevolking leren kennen. ”Als ik iets lees uit Op de Vleugelen der Profeten (essay uit 1989, red.) blijkt dat ze in het katholieke zuiden minder bijbelteksten kennen dan in het noorden. Dat zal ze daar overigens ook niet veel helpen, want in de hemel zit geen schriftgeleerde.” Op weg naar Cuijk zal Wolkers dinsdag eerst bij de onthulling zijn van zijn laatste kunstwerk: een driehoekige twee meter hoge zuil met bovenin glas met euro’s. Onderin versnipperde tientjes. Zijn jongste gedicht verschijnt vandaag in NRC Handelsblad en gaat over de aanslag in New York. ”Dat was heel emotioneel om te zien. Manhattan heeft voor mij een bijzondere betekenis. Zo’n 15 jaar geleden was ik daar en zag die enorme wolkenkrabbers met die geometrische ramen en dat neonlicht. Er stak toen ineens een sneeuwstorm op en dat gaf zo een prachtig effect met dat licht dat ik vanaf dat moment anders ben gaan schilderen.” Momenteel is Wolkers druk met de voorbereidingen voor een overzichtstentoonstelling die in april/mei in het Cobramuseum wordt geopend. Bovendien verschijnt er een catalogus met zijn beeldhouwwerken. ”Ik moet daarvoor in m’n verleden duiken en dat is wonderlijk. Iedereen zou dat moeten doen. Je ziet dan dat er een bepaalde lijn zit in hetgeen je doet. Zo keren in De Walgvogel elementen terug die ik ook in Kort Amerikaans gebruikte.” Wat gaat hij volgende week dinsdag in Cuijk doen? ”Ik ga een sprookje lezen, dan een stuk uit Terug naar Oegstgeest en een essay, Op de Vleugelen der Profeten. De mensen kunnen na de pauze van alles aan me vragen, gewoon door de hand op te steken. Ik werk niet met een microfoon, dat schrikt mensen af.” Moet Wolkers, gezien zijn leeftijd, niet ongewild een stapje terugdoen? ”Nee joh, ik heb het zo krankzinnig druk. Ik heb geen tijd om te verouderen.”