10-1-2008 in De Gelderlander                     

'Nederlanders zijn niet te nuchter voor fado'  



De Portugese zangeres Ana Moura vertegenwoordigt de nieuwe generatie fadista's. Ze is al een aantal malen in Nederland geweest en treedt de komende drie weken ook weer hier op. "Ik ben altijd aan het werk. Dat is mijn fado."      

door Hans Bouwman
'Fado is voor mij een wijze van leven. Je leeft voor de fado en hebt respect voor zijn regels en traditie."
Ana Moura (28) zegt het onomwonden. Bij de Portugese zangeres, die de komende weken voor een aantal concerten door Nederland toert, stroomt de fado door de aderen. Voor ze als professioneel zangeres op menig podium de tragiek van het leven bezong, was het al haar levensinvulling.
Ze groeide op in een omgeving waar deze Portugese muziek vaak door de ruimten van het ouderlijk huis in Santarem klonk. "Mijn ouders zongen fado en andere Portugese muziek. En uiteraard werd ook op feesten fado gezongen."
Zelf had ze later meer op met rock en soul. Ze trad ook een tijd op met een rockband. "Ik zong bij die optredens meestal ook een fadonummer en de reacties waren altijd enthousiast."
Ana Moura studeerde muziek, maar gaf er na het tweede jaar de brui aan, omdat het studieritme niet in overeenstemming was met haar levensritme. Haar leven speelde zich hoofdzakelijk in de avonduren af in de fadohuizen. Ze koos voor de fado, die nu letterlijk haar wijze van leven is, want Ana Moura toert een groot gedeelte van het jaar door de wereld voor optredens in Europa, Amerika, Canada, Zuid-Amerika. Tijd voor een levensgezel is er eigenlijk niet. "Ik ben altijd aan het werk. Dat is mijn 'fado' (fado betekent lot, HB)."
Spijt dat ze is gestopt met haar studie indertijd? "Nee."
Fado is een Portugese vorm van melancholische liedkunst. Ontstaan in het begin van de negentiende eeuw bij de Afrikaanse en Braziliaanse arbeiders. Bekende vertolkers van de laatste jaren zijn onder anderen Cristina Branco en Dulce Pontes. Uiteraard mag Amália Rodrigues, de 'koningin van de fado', zoals ze bekend stond, niet worden vergeten.
"De fado is in de loop der jaren wel veranderd. Er zijn nieuwe teksten gekomen waarin zaken worden aangehaald die nu spelen en ook de arrangementen zijn anders geworden."
Dat is mede het werk van Jorge Fernando, die vijf jaar lang Amália Rodrigues begeleidde en daarna jong talent als Dulce Pontes en Ana Moura lanceerde. Dat wil niet zeggen dat Amália Rodrigues passé is; ze vormt nog steeds een inspiratiebron voor Ana Moura.
"Amalia is eeuwig. Zij had alle kwaliteiten die een fadista moet hebben: soul, een goede stem, inlevingsvermogen. Ze durfde het ook aan om nieuwe teksten te zingen, teksten die niemand eerder had gezongen. Wat mijn kwaliteiten zijn? Ik denk vooral de soul."
Moura trad al een aantal keren op in Nederland. Al staan we bekend als nuchtere Hollanders, Ana Moura merkt daar bij haar concerten niets van. "Nee, Nederland is zeker niet te nuchter voor fado. Ze zijn heel nieuwsgierig naar deze muziek en de cultuur. Dat kan ik goed voelen wanneer ik optreed in Nederland en vertel over fado. Nederland is geen zuidelijk land, maar de mensen hier zijn wel heel warm."
Ana Moura woont tegenwoordig in Cascais, circa vijftien minuten van Lissabon en bij veel vakantiegangers bekend om zijn schilderachtige stranden en de Boca do Infernmo, de kratervormige rotsformatie ten westen van het stadje.
Onlangs verscheen haar nieuwe cd Para Além da Saudade (Voorbij het verlangen), de derde na Aconteceu en Guarda-me a vida na mão. Die laatste twee werden allebei met goud bekroond.
In augustus 2006 nam ze, samen met onder anderen Norah Jones en Sheryl Crow, deel aan het Rolling Stones Project van Tim Ries, de saxofonist van de Stones.
Afgelopen juli 2007 stond ze zelfs samen met Mick Jagger op het podium tijdens een concert in een uitverkocht stadion Alvalade in Lissabon waar ze het nummer No expectations zongen.
"De Rolling Stones waren de dag ervoor naar een fadohuis gegaan en hadden me daar horen zingen. Toen Mick Jagger hoorde dat ik bij het concert aanwezig was, heeft hij me uitgenodigd om te zingen. Dat viel nog niet mee omdat ik in een hogere toonsoort zing. Ik was ook erg nerveus. Maar het was wel een geweldige ervaring."

Fadozangeres Ana Moura. Te zien op: 11-01 Amphion Doetinchem, 17-01 Schouwburg Cuijk, 20-01 De Lampegiet Veenendaal, 02-02 Agnietenhof Tiel.
Meer informatie: www.anamoura.com