Das Boot

Filmtip van Hans Bouwman, zoals verschenen in De Bijlage van dagblad De Gelderlander in de rubriek Weekendfilm (films op televisie)

Das Boot
Das Boot is een van de duurste films ooit in Duitsland gemaakt (destijds, in 1981, met een budget van 15 miljoen euro). Volgens velen is het ook een van de beste oorlogsfilms. Regisseur Wolfgang Petersen (vorig jaar nog in de belangstelling met Troy) is er in geslaagd om de beklemmende en vaak angstige sfeer in een duikboot tijdens de Tweede Wereldoorlog zo neer te zetten dat de kijker in de huiskamer de ellende voelt.Het verhaal begint in La Rochelle, Frankrijk, in het najaar van 1941, waar vijftig mannen hun voorlopig laatste vertier zoeken in een nachtclub. De volgende morgen gaan ze aan boord van de Duitse onderzeeër U-96 en beginnen aan een gevaarlijke en lange reis met onbekende bestemming:De verveling neemt al snel toe; tot het moment dat vijandelijke schepen in zicht komen. Verveling slaat om in angst en wanhoop.De geschiedenis van de Duitse duikboten in de Tweede Wereldoorlkog is een treurige: van de 40.000 mannen die op U-boten de zee op werden gestuurd, kwamen er 30.000 niet meer terug.De film is gebaseerd op het boek van oorlogscorrespondent Lothar-Günther Buschheim uit 1973, waarin hij zijn persoonlijke ervaringen heeft beschreven als bemanningslid op een duikboot (in de film de wat naïeve en idealistische journalist Werner).De versie die dit weekeinde op Duitsland 1 is te zien is een in 1996 door Petersen nabewerkte productie van de bioscoopfilm. Deze versie duurt met 200 minuten ruim een uur langer.In deze lange film worden de karakters van onder anderen Kapitän Hellriegel (Jürgen Prochnow), Chefingenieur Johann (Erwin Leder), eerste machinist/journalist Werner (Herbert Grönemeyer) en Chef Ingenieur Grade (Klaus Wennemann) daardoor wat beter uitgewerkt.Petersen weet op indringende wijze de sfeer, het ruimtegebrek, de angst en de verveling neer te zetten. Hij liet de acteurs tijdens de opnamen zelfs nauwelijks buiten om zo de bleke huidtint tijdens een langdurig verblijf op een onderzeeboot te krijgen.Het resultaat is dat de verschrikkingen van de oorlog helder worden uitgebeeld in menselijk leed. Ook de vijand van de westerse wereld in die jaren blijkt te bestaan uit mensen van vlees en bloed.
Das Boot (Director’s cut), zaterdag 31-04-2005, Duitsland 1, 23.10 uur